Kum veya taş dökme sırtta ya da yanlarda ağrı, idrarda kan, ağrı ve mide bulantısı-kusma ile belirti verebiliyor. Çoğu böbrek taşı nohut büyüklüğünde iken, bir kum tanesi kadar küçük ya da bir golf topu kadar büyük de olabiliyor. Küçük taşlar idrar yolundan geçebiliyor ancak daha büyük olanlar için ameliyat olunması gerekebiliyor. Memorial Antalya Hastanesi Üroloji Bölümü’nden Op. Dr. A. Egemen İşgören, kum dökme ve tedavi yöntemleri hakkında bilgi verdi.
Yanlış beslenme tarzı böbrek taşına neden olabilir
Böbrek taşları böbreklerin içinde görülen mineral ve tuzlardan oluşan sert tortulardır. Halk arasında kum olarak adlandırılan hastalık 5 mm’den küçük taşlardır. Böbrek taşlarının genellikle kesin bir nedeni yoktur ancak birkaç faktör taş oluşum riskini artırabilir. Diyet, fazla kilo, bazı tıbbi durumlar, bazı gıda takviyeleri ve ilaçlar böbrek taşlarının nedenleri arasındadır. Böbrek taşları, böbrekten mesaneye kadar idrar yolunun herhangi bir bölümünü etkileyebilir. Bir böbrek taşı genellikle böbreğin içinde hareket edene veya böbrekleri ve mesaneyi birbirine bağlayan tüpler olan üreterlere geçene kadar şikayete neden olmaz. Üreterlere geçerse, idrar akışını engelleyebilir ve dolayısıyla böbreğin şişmesine ve kramp benzeri ağrılara neden olabilir.
Böbrek taşı aşağıdaki belirtilerle kendini gösterebilir;
Böbrek taşının neden olduğu ağrının şiddeti ve hissedildiği bölge, taş idrar kanalında yer değiştirdiğinde veya yarattığı tıkanıklığın arttığı durumlarda değişebilir.
- Kaburgaların altında, yanlarda ve sırtta şiddetli, keskin, kramp benzeri ağrı
- Alt karın ve kasıklara yayılan ağrı
- Dalgalar halinde gelen ve yoğunluğu değişen ağrı (Kolik ağrı olarak adlandırılır)
- İdrar yaparken ağrı veya yanma hissi
- Pembe, kırmızı veya kahverengi idrar
- Bulanık veya kötü kokulu idrar
- Sürekli idrara çıkma ihtiyacı, normalden daha sık idrara çıkma veya az miktarda idrar yapma
- Mide bulantısı ve kusma
- Bir enfeksiyon gelişmişse ateş ve titreme
Tedavi taşın türüne göre değişiyor
Böbrek taşlarının tedavisi, taşın türüne ve nedenine bağlı olarak değişir. Basit şikayetlere neden olan küçük taşlar cerrahi tedavi gerektirmez. Böbrek taşlarını düşürmek oldukça acı verici olabilir, ancak taşlar zamanında fark edilirlerse genellikle kalıcı hasara neden olmazlar. Kişinin durumuna bağlı olarak, böbrek taşı düşürmek için ağrı kesici ve bol su içmekten başka bir şeye ihtiyaç olmayabilir. Diğer durumlarda örneğin; taşlar idrar yolunda takılırsa, idrar yolu enfeksiyonuyla ilişkiliyse veya ek sorunlara neden olursa ameliyat gerekebilir. Tekrar taş geliştirme riski yüksekse, uzman doktor tekrarlayan böbrek taşı riskini azaltmak için önleyici tedavi önerebilir.
Küçük bir böbrek taşını düşürmek için bunları yapın;
- Su tüketimini artırın: Günde 2 ila 3 litre kadar içmek idrarınızı seyrelterek taş oluşumunu engelleyeceği gibi taşın düşmesini de hızlandıracaktır.
- Ağrı kesici kullanın: Ağrı kesici ilaçlar taş düşerken yaşayacağınız rahatsızlığı azaltacağı gibi taşın böbrek kanalında neden olduğu ödemi de azaltarak taşın düşmesini kolaylaştırır.
- Prostat ilaçları kullanın: Alfa bloker olarak bilinen bu ilaç tür ilaçlar üreterinizdeki kasları da gevşeterek böbrek taşını daha hızlı ve daha az ağrıyla düşürmenize yardımcı olur.
Düşmeyen taşlar için kapsamlı tedaviler gerekiyor
Kendiliğinden düşemeyecek kadar büyük olan; kanamaya, böbrek hasarına veya devam eden idrar yolu enfeksiyonlarına neden olan böbrek taşları daha kapsamlı tedaviler gerektirir.
- ESWL: Bu yöntemde, taşları idrarla düşebilecek küçük parçalara ayıran güçlü titreşimler (şok dalgaları) oluşturmak için ses dalgaları kullanılır.
- Perkütan Nefrolitotomi: Böbrekteki çok büyük taşları çıkarmak için yapılan ameliyattır. Küçük kameralı cihazlar ve sırttan küçük bir kesiden sokulan aletler kullanılarak böbrek taşının cerrahi olarak çıkarılmasıdır.
- Fleksible Üreterorenoskopi: İdrar yapılan kanaldan girilerek böbreğe kadar ulaşan esnek cihazlar kullanılarak gerçekleştirilen bir ameliyat türüdür. Günümüzde büyük böbrek taşları için dahi kullanımı giderek artmaktadır.
- Rijit Üreterorenoskopi: İdrar yapılan kanaldan girilerek böbrek kanalındaki taşların alınması için kullanılan cerrahi yöntemdir.
Kaynak: (BYZHA) – Beyaz Haber Ajansı